تفاوت ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی (دوئل بزرگ مینرال و کمیکال)

زمان تخمینی مطالعه: 7 دقیقه

وقتی میری داروخانه یا توی سایت‌های آنلاین می‌چرخی، با دو تا اسم عجیب روبرو میشی: “مینرال” (Mineral) و “شیمیایی” (Chemical). فروشنده میگه مینرال بهتره، اینفلوئنسر اینستاگرام میگه شیمیایی سبکتره! آخرش گیج میشی و نمی‌دونی کدوم رو برداری.

انتخاب اشتباه بین این دوتا، یعنی یا پوستت مثل روح سفید میشه، یا چشمت میسوزه و جوش میزنی!
برای اینکه پولت رو دور نریزی و دقیقاً چیزی رو بخری که پوستت نیاز داره، باید تفاوت ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی رو مثل کف دستت بشناسی.

توی این مقاله از امادور، نمی‌خوایم با اصطلاحات پیچیده گیجت کنیم. خیلی ساده و خودمونی بهت میگیم که تفاوت ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی چیه و کدومش رفیق فابریک پوست تو میشه.

مکانیسم اثر: آینه یا اسفنج؟

مهم‌ترین و علمی‌ترین تفاوت ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی، توی نحوه جنگیدن‌شون با خورشیده.

1. ضد آفتاب فیزیکی (مینرال): مثل یک آینه یا سپر عمل می‌کنه. این کرم روی سطح پوستت میشینه و اشعه‌های خورشید رو «بازتاب» میده. یعنی نمیذاره نور اصلاً وارد پوست بشه. (مواد اصلی: زینک اکساید و تیتانیوم دی‌اکساید).
2. ضد آفتاب شیمیایی: مثل یک اسفنج عمل می‌کنه. این کرم جذب پوست میشه، اشعه‌های UV رو به خودش میکشه، اون‌ها رو خنثی می‌کنه و تبدیل به گرما می‌کنه تا از پوست خارج بشن. (مواد اصلی: آووبنزون، اکسی‌بنزون و…).

پس اولین تفاوت ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی اینه: یکی روی پوسته، یکی توی پوست! همین تفاوت ساده، کلی نتیجه عجیب غریب داره که تو پارت بعدی میگم.

کدومش زودتر عمل می‌کنه؟

یه نکته که خیلیا نمیدونن:

• فیزیکی: به محض اینکه زدی، محافظت شروع میشه. چون مثل یه لباسه که پوشیدی.
• شیمیایی: باید 20 دقیقه صبر کنی! چون باید جذب پوست بشه تا بتونه واکنش شیمیایی نشون بده.

اگه آدم عجولی هستی و تا کرم زدی می‌پری بیرون، دونستن این تفاوت ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی برات حیاتیه. با مدل شیمیایی اگه صبر نکنی، انگار هیچی نزدی!

پوست حساس و خانم‌های باردار؛ توجه!

اینجا جاییه که تفاوت ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی حیاتی میشه.
ضد آفتاب‌های شیمیایی چون جذب خون میشن و واکنش گرمایی ایجاد می‌کنن، برای پوست‌های حساس، روزاسه (قرمزی پوست) و خانم‌های باردار توصیه نمیشن. بعضی از فیلترهای شیمیایی قدیمی ممکنه اختلال هورمونی ایجاد کنن (هرچند خیلی کمه، ولی احتیاط شرط عقله).

اما ضد آفتاب فیزیکی (مینرال) امن‌ترین گزینه دنیاست. حتی برای نوزادان هم از همین مدل استفاده می‌کنن.
اگه چشمت با ضد آفتاب میسوزه، یادت باشه توی مقاله چرا ضد آفتاب چشم را میسوزاند گفتیم که مقصر اصلی گازهای شیمیایی هستن. پس اگه پوست حساسی داری، برنده این مقایسه قطعا ضد آفتاب فیزیکیه.

رد سفیدی (White Cast)؛ کابوس پوست‌های سبزه!

حالا نوبت عیب بزرگ فیزیکی‌هاست.
اصلی‌ترین تفاوت ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی در ظاهرشونه. ضد آفتاب‌های فیزیکی چون پودر سفید (زینک) دارن، معمولاً یه رد سفیدی یا گچی روی پوست میذارن. اگه پوستت سبزه‌ست، ممکنه صورتت رو خاکستری یا بنفش نشون بدن!

اما ضد آفتاب‌های شیمیایی؟ کاملاً نامرئی! مثل یه لوسیون سبک جذب میشن و هیچ ردی نمیذارن.
اگه دنبال اینی که آرایش کنی یا پوستت تیره‌ست، شیمیایی انتخاب بهتریه. البته الان مدل‌های فیزیکی جدیدی اومده که ذراتشون ریز شده (نانو) و کمتر سفید میکنن، یا اینکه رنگی (Tinted) هستن تا سفیدی رو بپوشونن.

پوست چرب و جوش‌دار؛ کدوم طرف بریم؟

اینجا یه کم پیچیده میشه.

• شیمیایی: بافت سبکی داره و منافذ رو نمی‌بنده، اما “گرما” تولید می‌کنه که ممکنه باکتری‌های جوش رو فعال کنه (یادته تو مقاله چرا ضد آفتاب باعث جوش میشود گفتیم؟).
• فیزیکی: گرما تولید نمیکنه و زینک اکسایدش ضدالتهابه، اما بافتش سنگین و غلیظه و اگه خوب نشوری ممکنه منافذ رو کیپ کنه.

پس بهترین انتخاب برای پوست چرب چیه؟ یه ضد آفتاب شیمیاییِ فلوئیدی (آبکی) و مات‌کننده، یا یه ضد آفتاب فیزیکیِ میکرونیزه که بافت سبکی داشته باشه. توی بخش ضد جوش و منافذ باز می‌تونی محصولاتی رو پیدا کنی که مخصوص همین کار ساخته شدن.

جدول تقلب سریع (Comparison Table)

برای اینکه دیگه گیج نشی و دقیق بدونی تفاوت ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی چیه، این جدول رو ببین:

دونستن این جدول یعنی دونستن تمامِ تفاوت ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی و انتخاب هوشمندانه!

سوالات متداول

حرف آخر امادور:
رفیق، دعوای “فیزیکی بهتره یا شیمیایی” برنده نداره؛ برنده تویی که بدونی پوستت چی میخواد. اگه پوست حساسی داری برو سمت فیزیکی، اگه سبکی برات مهمه برو سمت شیمیایی. مهم‌ترین چیز اینه که بزنی! هر روز و به اندازه کافی. برای دیدن تنوع هر دو مدل، حتماً بخش ضد آفتاب فروشگاه ما رو چک کن.